Erfelijkheid
Werkstukken en spreekbeurten
- Basisschool groep 5-6
- Basisschool groep 7-8
- Voortgezet onderwijs klas 1-2
Mensen uit hetzelfde gezin lijken vaak erg op elkaar. Zowel van binnen als van buiten. Dat komt door erfelijkheid. Heb jij een broer of zus op wie je veel lijkt? Of lijk je op je ouders?
Erfelijk
Uiterlijke kenmerken zoals de kleur van huid, haar en ogen zijn erfelijk. Maar ook ziektes en talenten kunnen erfelijk zijn. Dat betekent dat je deze van je ouders meekrijgt. Die eigenschappen zitten dus al in je als je geboren wordt. Ook al zie of merk je daar soms nog niks van.
DNA
Erfelijke eigenschappen liggen opgeslagen in DNA. DNA zit in elke cel van mensen, maar ook van dieren en planten. Bij de verwekking van een kind komt het DNA van vader en moeder bij elkaar en ontstaat er een uniek, nieuw DNA. Hierin zitten eigenschappen van de moeder en van de vader. Daarom kun je dezelfde neus hebben als je moeder en net zo goed kunnen voetballen als je vader. De informatie voor elke specifieke eigenschap zit op een heel klein stukje van het DNA. Die stukjes heten genen. Samen vormen ze de DNA-code. Ieder mens heeft een unieke code. Uniek betekent dat er maar één code zo is. Zelfs bij eeneiige tweelingen zijn ze niet exact hetzelfde!
Broers en zussen
Het kan dat je heel erg op je broer of zus lijkt, doordat jullie hetzelfde DNA meekregen van je ouders. Maar het kan ook zomaar zijn dat je een volledig ander DNA hebt. Er zijn bijvoorbeeld gezinnen waar de ene broer rood en de andere bruin haar heeft en de ene zus heel lang is en de andere heel klein. Het kan allemaal!
Sleutelen aan DNA
Er wordt veel onderzoek gedaan naar het kunnen veranderen van DNA-codes. Er is daarbij veel discussie over hoever je mag gaan bij het sleutelen aan DNA. Aan het DNA van planten wordt ook al veel gesleuteld. Zo kan men bijvoorbeeld zorgen dat groente en fruit een bepaald uiterlijk, bepaalde smaak of langere houdbaarheid krijgen. Er worden bijvoorbeeld genen uit vleestomaten (hele grote tomaten) gehaald om ook andere groentesoorten heel groot te kunnen maken.
Boeken
-
Ferry Siemensma
-
Moniek van Zijl
-
Jen Green
Billie en zijn genen (over jou & DNA)
Stefan Boonen
-
William van den Akker
Wiskunde in het menselijk lichaam
Penny Dowdy
Filmpjes
-
bron: Schooltv/Beeldbank
-
bron: Schooltv/Het Klokhuis
-
bron: Schooltv/De Buitendienst
Je DNA bepaalt hoe je eruit ziet
bron: Schooltv/Beeldbank
-
bron: Schooltv/Het Klokhuis
-
bron: Schooltv/De Buitendienst
-
bron: Schooltv/Het Klokhuis
Waarom hebben sommige mensen wallen?
bron: Schooltv/Het Klokhuis
Waarom heeft mijn broer voetbaltalent en ik niet?
bron: Wllem Wever
-
bron: Schooltv/De Buitendienst
Meer over Erfelijkheid op andere sites
-
Docukit
Informatie over erfelijkheid en cellen.
-
Docukit
Informatie over DNA en hoe het werkt.
-
Docukit
Knutselen met DNA, wat is dat?
-
Wikikids
Informatie over erfelijkheid en wat je kunt erven.
-
Wikikids
Wat is DNA?
-
Ikhebdat.nl
Uitleg over erfelijkheid en erfelijke ziektes.
-
Willem Wever
Waarom lijk je op je ouders?
-
Willem Wever
Waarom zien jongens er anders uit dan meisjes?
-
Willem Wever
Waarom worden er meer jongens geboren dan meisjes?